Het is niet jouw schuld als je te veel kritiek krijgt!
“Hoe kan ik leren om kritiek van me af te laten glijden? Als ik het niet goed doe in het huishouden dan krijg ik dat te horen van mijn man. Ik probeer het allemaal helemaal goed te doen maar dat kan ik gewoon niet. Er is zo veel te doen dat ik altijd wel iets vergeet. Ik loop altijd op eierschalen.”
Zou jij deze vraag ook gesteld kunnen hebben?
Dat zou best kunnen want een paar keer per jaar krijg ik deze vraag of een variant er op.
De vraagstelster laat heel duidelijk laat zien wat er kan gebeuren als je in een relatie zit die niet gelijkwaardig en ondersteunend is. Ze heeft niet eens door dat het niet normaal is om zo behandeld te worden. Daarom vraagt ze niet om raad over hoe ze kan zorgen dat ze niet langer wordt blootgesteld aan zoveel kritiek, nee, ze wil graag weten hoe ze van het vervelende gevoel van “op eierschalen te lopen” af kan komen.
Deze post is voor slachtoffers van naar, dwingend of negatief gedrag in een relatie. En vooral voor mensen die nog maar vaag beginnen te voelen dat het niet in de haak is wat er bij hen thuis gebeurt of die zich afvragen wat normaal is in een relatie en wat niet.
Heb jij best door dat jouw relatie niet gezond (meer) is maar hik je nog aan tegen de consequenties? Dan ben je gelukkig al een heel eind richting een oplossing. Als je behoefte hebt om er over te praten met een professional kun bijvoorbeeld bij mij terecht.
Wil jij je huishouden meer ontspannen, efficiënter en opgeruimder?
Kun jij wel wat inspiratie en tips gebruiken? Schrijf je dan in voor de Tips voor een prettig huishouden. Elke week een praktische tip in je mailbox.
Wat is normaal
Ik heb een duidelijk idee over wat normaal gedrag is in een relatie. De gouden regel is voor mij dat beide partners willen dat de andere partner het goed heeft en gelukkig is.
Dat leidt er toe dat ze:
- Gelijkwaardig zijn in de relatie in plaats van dat één zich de betere voelt of de baas.
- Rekening houden met elkaar.
- Conflicten uitpraten in plaats van met negatief gedrag een uitkomst af te dwingen.
- Problemen samen oplossen op zo’n manier dat beide partners tevreden zijn.
- Vooral de goede dingen in elkaar zien en graag bij elkaar zijn.
Wat is niet normaal
De beschrijving van wat niet normaal is, zou zomaar pagina’s lang kunnen worden. Alles wat niet past in de beschrijving hierboven is naar mijn mening niet oké in een relatie.
Een paar voorbeelden. Het is niet normaal als in een relatie:
- regelmatig wordt geschreeuwd
- spullen kapot worden gemaakt
- opmerkingen worden gemaakt die bedoeld zijn om de ander te kleineren of te kwetsen
- iemand dagen of zelfs wekenlang de partner negeert als straf
- een partner steeds moet horen en voelen dat hij of zij niet goed genoeg is
- steeds kritiek wordt geleverd
- de schuld altijd bij de ander wordt gelegd
- afspraken worden geschonden om de ander last te bezorgen
- er geen rekening wordt gehouden met de ander
- een partner duidelijk laat merken minachting te voelen voor de ander
- er geen interesse is in het wel en wee van de partner
- de buren de politie bellen als er ruzie is
Kortom voortdurende kritiek, minachtend gedrag en agressie is niet normaal en niet gezond in een relatie.
Wat kun je er aan doen als je het slachtoffer van zulk gedrag bent?
Het korte antwoord is: grenzen stellen.
Je kunt bijvoorbeeld grenzen stellen door:
- Heel duidelijk aan te geven wat je wel en niet wilt.
- Samen te onderzoeken welke omstandigheden tot deze dynamiek leiden.
- Te eisen dat jullie in relatietherapie gaan.
- Weg te gaan.
Maar helaas, als jij dat allemaal gemakkelijk kon, was je waarschijnlijk niet in deze situatie terecht gekomen. Iets in jou maakt het erg moeilijk om grenzen te stellen. Je karakter of ervaringen uit het verleden maken dat je negatief en agressief gedrag te lang accepteert of zelfs denkt dat het je eigen schuld is. Misschien ben je wel zo in de war dat je denkt dat naar gedrag laat zien dat je partner van je houdt.
Het lange antwoord op de vraag wat je kunt doen als je het slachtoffer bent van zulk gedrag is daarom: Begin met te praten over je ervaringen.
Praat met andere mensen over je situatie. Laat andere mensen je er van overtuigen dat het niet oké is wat er bij jullie thuis gebeurt en niet normaal. Je kunt met vrienden, collega’s, familieleden of buren praten of misschien wel met iemand die je in het park tegenkomt terwijl je de hond uitlaat. Je kunt ook altijd terecht bij een professional zoals de huisarts of een coach.
Als je genoeg zelfvertrouwen hebt opgebouwd, kun je stappen nemen om verandering te brengen in je situatie. Dat hoeven niet per se hele drastische stappen te zijn zoals een echtscheiding. Het kan best dat jullie samen een oplossing vinden. Voor een voorbeeld verwijs ik je naar ik heb het je al 100 keer gevraagd.
Coaching kan ontzettend helpen om je bewust te worden van de patronen waar jullie in zitten. Bijvoorbeeld door mij. Het mooiste is natuurlijk als jullie samen op zoek gaan naar coaching maar één partner kan ook al veel veranderen in een relatie.
voorbeelden
In de loop van de tijd heb ik helaas een heleboel minder fraaie voorbeelden van partnercommunicatie gezien en gehoord.
Zou een van de voorbeelden hieronder ook zomaar voor kunnen komen in jullie relatie?
Een vrouw is boos dat haar man alweer de lege koekjesverpakking in de kast heeft laten staan. “Ik heb hem in zijn jaszak gepropt. Hoe laat ik hem toch opruimen?” (Ik heb het je al 100 keer gevraagd)
Een vrouw ergert zich er wild aan dat haar man en kinderen alles achter zich laten slingeren en niet opruimen. Ze wordt heel gauw boos en schreeuwt tegen haar man en kinderen dat ze niet deugen.
Een man vindt dat zijn vrouw haar rol in het huishouden niet pakt. Hij heeft daar ook wel een verklaring voor: haar ADHD. Hij realiseert zich wel dat het niet goed is dat hij zo veel kritiek op haar heeft maar hij kan het toch niet laten. De hele dag loopt hij op haar te vitten.
Een vrouw wil hulp omdat haar man alleen maar op de bank zit en spelletjes speelt op zijn telefoon. Hij doet te weinig en daardoor is haar leven te zwaar. Haar leven is te zwaar, daar is geen twijfel over mogelijk. In plaats van een constructieve aanpak kleineert ze hem en zet de kinderen tegen hem op.
Een vrouw verzamelt heel veel spullen. Ze gaat schelden en schreeuwen als haar man en kinderen voorzichtig aangeven dat het zo niet langer kan. Het is allemaal hun schuld, zij kan er niets aan doen! Als ze iets wegdoen zonder haar toestemming straft ze hen met wekenlang zwijgen en negeren. (Jij kan niet opruimen daarom is ons huis te vol)
Een man belt en zegt dat hij zijn vrouw zal zeggen dat ze mij moet bellen. De vrouw belt inderdaad. Ze heeft geen coaching bij het huishouden nodig maar ze belt me “Omdat het gemakkelijker is om maar te doen wat hij zegt dan er tegenin te gaan.” Ze weet ook wel dat haar relatie afschuwelijk is maar ze ziet niet hoe ze in haar eigen levensonderhoud zou kunnen voorzien met vier kinderen en een vijfde op komst. Ze heeft ook geen energie om hulp te zoeken.
Een vrouw die het erg moeilijk vindt om op te ruimen, geeft haar man daar de schuld van. Ze scheldt hem regelmatig de huid vol. Haar man kruipt in elkaar en zegt helemaal niks meer. (Schreeuw niet zo)
Een man belt omdat hij wil dat zijn vrouw efficiënter leert huishouden. Hij heeft niets dan kritiek op haar. Gaandeweg het gesprek kom ik er achter dat zij ook in de kamer is en het hele gesprek kan horen. Als hij haar iets wil vragen begint hij gelijk te schreeuwen “KIJK MIJ EENS AAN!! IK PROBEER JE WAT TE VRAGEN” Ik zeg dat zowel het schreeuwen als het uitgebreid klagen over zijn vrouw weinig respectvol over komt. Hij vindt dat belachelijk. “VIND JIJ DAT RESPECTLOOS?” “Nee” zegt zijn vrouw, ze vindt dat niet respectloos. Later, in een gesprek onder vier ogen, komt ze er op terug. Ze vindt het erger dat hij haar telefoon kapot gegooid heeft dan dat hij zo tegen haar praat.
Een vrouw belt omdat ze heel verdrietig is. Ze merkt dat ze de laatste tijd steeds meer geweld gebruikt tegen haar man. Ze geeft een voorbeeld van een situatie waarin ze haar man flink geslagen heeft en vraagt of ik dat normaal vind. “Nee,” zeg ik. “Dat vind ik beslist niet normaal!” Ze is het met me eens. Ze wil eigenlijk geen geweld gebruiken maar heeft ook niet per se heel veel motivatie om te veranderen. Het is zijn eigen schuld, vindt ze. Hij geeft haar niet wat ze nodig heeft.
Herken jij jullie relatie in de voorbeelden?
Zou één van deze voorbeelden ook zo maar in jullie relatie passen? Ik hoop van harte van niet. Maar als dat wel zo is, heb je dan wel door hoe onplezierig en ongezond zulk gedrag is? Ongezond voor alle betrokkenen! Voor jou, voor je partner en zeker voor je kinderen, als je die hebt.
Er moet iets veranderen en de persoon die dat moet doen ben jij.
Natuurlijk moet je partner ook veranderen. In een ideale wereld zou dat gebeuren. Maar in de werkelijkheid verandert hij niet of zij niet vanzelf. Je kunt het je niet permitteren om te wachten tot je partner het licht ziet.
Gewone en aardige mensen kunnen in een heel onplezierige relatie terecht komen
Dit soort dynamiek kan tussen heel gewone en aardige mensen ontstaan omdat ze:
- Niet goed weten hoe ze moeten zorgen dat aan hun eigen behoeften wordt voldaan of hoe ze grenzen moeten stellen aan gedrag waar ze moeite mee hebben.
- De vaardigheden missen om op een goede manier te praten over conflicten.
- Door hun karakter of hun verleden geneigd zijn om bij problemen onmiddellijk in de negatieve stand te schieten of juist maar toe te geven om ruzie te vermijden.
Heel gewone en aardige mensen kunnen op deze manier in een heel onplezierige relatie terechtkomen zonder dat ze dat willen of in de gaten hebben. Het goede nieuws is dat verandering en verbetering mogelijk is. Ze kunnen leren te begrijpen en verwoorden wat hun behoeften zijn, hoe ze grenzen moeten stellen en op welke manier ze kunnen praten over conflicten. Ze kunnen ook leren om de juiste dingen te doen om een relatie weer plezierig te maken.
Een relatie tussen twee aardige, normale mensen die in het ongerede is geraakt kan weer goed worden als één partner zichzelf verandert. De andere partner verandert dan vaak mee soms zelfs zonder dat in de gaten te hebben.
Als jij de voornaamste bron van kritiek en negativiteit in jullie relatie bent en je stopt daar mee, bijvoorbeeld met hulp van een coach, dan kan je partner ontspannen en kunnen jullie samen weer de goede dingen in elkaar zien.
Als je partner de voornaamste bron van negativiteit is in jullie relatie en jij leert om duidelijke grenzen te stellen aan gedrag, heb je kans dat je partner zich anders gaat gedragen. Misschien had je partner niet eens door hoe veel impact zijn of haar gedrag had op de rest van het gezin. Misschien kunnen jullie samen zorgen dat de oorzaak wordt aangepakt waardoor je partner zo negatief is. Als aardige, normale mensen vervallen in naar gedrag komt dat vaak omdat er iets aan de hand is. Ze zijn ongelukkig, overspannen of depressief maar hebben dat zelf niet door of nemen geen stappen om tot oplossingen te komen. In elk geval bereik je dat jij en eventuele kinderen niet meer het slachtoffer zijn van negatief gedrag.
Oplossingen voor gewone, aardige mensen
Je vindt informatie over het oplossen van ruzie en het stellen van grenzen op deze website en nog veel meer op mijn coachingswebsite. Voor heel veel goede informatie over het weer goed maken en goed houden van je relatie zou je kunnen kijken op de website van Gottman.
Het jammere is alleen dat de ervaring leert dat lezen over relaties maar heel beperkt helpt om je relatie te verbeteren. De kennis zit wel in je hoofd maar in het dagelijks leven heb je daar weinig aan. Je emoties gaan met je op de loop voor je je herinnert wat je geleerd hebt uit een boek of van een website. Je kunt vaak ook niet zo goed naar je eigen rol en patronen kijken zonder hulp van buitenaf.
Als je dus je relatie wilt veranderen is mijn beste advies: praat met een coach of psycholoog. Een professional kan je helpen om de vinger op de zere plek te leggen, te ontdekken wat je nu eigenlijk echt wilt, kan je een spiegel voorhouden en je uiteindelijk helpen om oplossingen te vinden en toe te passen.
Soms is er geen sprake van gewone, aardige mensen
In sommige relaties is geen sprake van normale en aardige mensen. In zeker drie van de voorbeelden hierboven is volgens mij geen sprake van normale, aardige mensen. Ben je dat met me eens?
Voor mij is er een grens overschreden als:
- je verbaal of fysiek geweld over je heen krijgt, of.
- je partner je leven in alle aspecten wil controleren, of
- als je je thuis niet meer ontspannen en veilig kunt voelen.
Er kan van alles aan de hand zijn. Een partner kan een cluster B persoonlijkheidsstoornis hebben, verslaafd zijn of een hechtingsstoornis hebben. Een partner kan ook gewoon een machtsgeile naarling zijn of zo onvolwassen dat er geen wederkerigheid mogelijk is. Ik ben coach, geen psychiater dus ik kan niet beoordelen wat er precies aan de hand is. Dat hoeft ook niet.
Belangrijk is dat jij begrijpt dat in deze situaties de gewone adviezen niet werken. De prognose is slecht. De kans dat je partner verandert is heel klein. Het ligt niet aan jou dat je partner zich zo gedraagt. Met wie je partner ook een relatie zou hebben, dezelfde narigheid zou ontstaan.
Als jij in zo’n relatie zit, zou je meer bezig moeten zijn met jezelf beschermen en de risico’s managen dan met proberen jullie relatie te verbeteren. Ben jij in zo’n situatie? Lees je dan in over mogelijke oorzaken van gedrag en weet dat echtscheiding ook een optie is. Ik ben al heel blij als je na het lezen van deze post de boodschap meeneemt dat het echt niet normaal of gezond is wat er in jullie relatie gebeurt. Je hoeft jezelf niet aan zulk gedrag te blijven blootstellen.
De Rijksoverheid heeft een website over alle vormen van huiselijk geweld: “ikvermoedhuiselijkgeweld.nl“ Je kunt ook altijd met de huisarts gaan praten.
Volgende post in de serie:
- Waar komt die ruzie vandaan?
- Onvermogen: Ik heb het je al 100 keer gevraagd! of
- Onwil: Ik kan wel opruimen maar ik WIL het niet!
- Minachting: Jij bent niet goed genoeg
- Ongelijke taakverdeling: Wie is de baas over de taakverdeling?
- Als je partner met opzet fouten maakt en jou voor het werk laat opdraaien
- Hoe je communiceert maakt alle verschil van de wereld:
- Oplossingen
Een overzicht van alle blogposts over communicatie over het huishouden vind je hier.
Als je meer coaching nodig hebt, kun je met mij contact opnemen.
Lees meer:
