Minachting: Jij bent niet goed genoeg
Minachting is de grootste voorspeller voor het einde van een relatie. ( volgens onderzoek van John Gottman)
Als je vindt dat je partner niet goed genoeg is, is er sprake van minachting. Eigenlijk vind je jezelf beter dan je partner en dat laat je in je gedrag duidelijk merken.
Gedragingen die horen bij minachting:
- Lelijke dingen zeggen zoals dat je partner lui is of over-emotioneel.
- Met je ogen rollen.
- Dingen zeggen als: “Daar heb je haar weer met haar. ..”
- Als je partner ergens over klaagt, direct reageren met “Je overdrijft.” Of “Ik heb het zwaarder.”
- Reageren op de dingen die je partner zegt met: “Het zal wel.”.
- Tegen anderen klagen over je partner.
- In je hoofd een lijst aanleggen van alle dingen waarin je partner je teleurstelt.
- Schelden, slaan, dingen kapot maken en andere vormen van huiselijk geweld.
Het is alleen goed als het perfect is (en zelfs dan niet)
Als je niet oppast kun je super gemakkelijk in deze mindset terecht komen.
Je kijkt niet meer naar je partner als een leuk mens met een paar minder fijne trekjes maar keurt alles af aan je partner dat in jouw ogen niet perfect is.
Moeite met uit bed komen? Elke keer weer te laat beginnen met eten koken? Geen zin om na een hele dag werken en kinderen nog naar de kroeg te gaan? Of juist heel veel weg zijn van huis waardoor al het werk en de kinderen op jou neerkomen? Regelmatig een boodschap vergeten te halen? Nooit eens de was in de wasmachine doen? De was te lang laten liggen terwijl jij denkt dat het een gemakkelijk klusje zou zijn? Niet afwassen na het koken? Niet de stofzuiger pakken? Spullen laten staan in de kamer in plaats van ze op te ruimen? Beginnen een kamer op te knappen en dan halverwege ophouden? Allemaal gedragingen van partners waar cliënten in de loop van de tijd hartgrondig over hebben geklaagd.
Je kunt je er al snel aan gaan ergeren als je partner deze dingen doet of juist niet doet. Eigenlijk is dat ergeren al niet slim maar je kunt het allemaal nog moeilijker maken door alles persoonlijk te maken. In plaats van de gedraging keur je de persoon van je partner af. Je zegt “Jij bent…, jij doet ook altijd…, je denkt nooit aan…” Feitelijk stamp je de persoon van je partner regelmatig de grond in als je zo denkt en praat. Je minacht je partner.
Jij bent natuurlijk wel oké
Bedenk dat het geen karakterfout is om iets niet te kunnen. Jij kunt ook dingen niet. Een heleboel dingen waarschijnlijk. Maar dat vind je minder erg. Je vertelt jezelf dat jij toch altijd je best doet.
Je partner daar en tegen lijkt helemaal niet zijn of haar best te doen om te verbeteren. Onzin natuurlijk. Je zit vast in verbittering en minachting. Daardoor zie je niet wat je partner allemaal wel doet. In jouw ogen kan je partner alleen nog maar goed genoeg zijn als hij of zij perfect is.
Het is nooit goed genoeg
Veel van ons zijn met dit hyperkritische gedrag opgegroeid. Ik ook. Mijn vader vond nooit goed genoeg wat mijn moeder deed. Mijn moeder vond nooit goed genoeg wat mijn vader deed. En samen vonden ze niet goed genoeg wat wij kinderen deden. Toen ik zelf een relatie begon wist ik niet beter dan dat dit is hoe je met elkaar omgaat. Het is nooit goed genoeg.
Ben jij ook zo opgegroeid? Geloof jij ook dat het normaal is om nooit tevreden te zijn met je partner zoals hij of zij is? Denk je dat je partner heus wel meer op jouw ideaalbeeld zal gaan lijken als je maar lang genoeg, vaak genoeg, hard genoeg zegt, schreeuwt en afdwingt wat je wilt? Begin je er achter te komen dat je daarmee de relatie om zeep helpt? Dat jouw gevoel van minachting zich vertaalt naar gemeen zijn tegen je partner? Dat je partner zich niet meer veilig voelt bij jou omdat je hem of haar afkeurt?
Laten we dan eens kijken hoe je kunt stoppen met je partner minachten.
Je partner is een mix van positieve en negatieve eigenschappen
Een relatie gaat over de hele persoon van je partner. Je partner is een persoon die sommige dingen heel goed kan, sommige dingen redelijk en sommige dingen niet. De mix van de plussen en de minnen bepaalt of je wel of niet verliefd wordt op iemand en verder wilt met elkaar.
Per definitie heeft iemand eigenschappen die je bevallen en eigenschappen die je minder bevallen. Zolang de goede dingen opwegen tegen de minder fijne, kun je een goede relatie hebben. Tenzij je de hele tijd met een vergrootglas naar de minder fijne eigenschappen van je partner kijkt. Dan is het snel afgelopen met de fijne relatie.
Bedenk ook dat je met de partner de conflicten kiest. Sommige eigenschappen van je partner passen minder goed bij jou en andersom. In jullie relatie zal hier regelmatig wrijving over ontstaan. Had je een andere partner gekozen dan had je levenslang over andere dingen wrijving gehad. Je kunt iemand anders niet veranderen. Besteed je energie dus niet aan het veranderen van je partner maar aan het vinden van oplossingen die voor jullie allebei werken.
Begin vandaag nog met veranderen
Herken jij het patroon van minachting bij jezelf? Voel jij vaak ergernis over je partner en uit je dat tegen je partner of klaag je tegen anderen over je partner?
Elke inspanning die je levert om dit patroon te doorbreken is de moeite waard. Het maakt je relatie en daarmee je leven plezieriger en maakt ook de kans op vreselijke ruzies, vreemdgaan en echtscheiding veel kleiner. Het goede nieuws is dat je kunt kiezen om te stoppen met je partner minachten. Daar is echt niets anders voor nodig dan een bewust besluit van jou.
Wat kun je snel en gemakkelijk doen om te stoppen met minachten:
- Je eerste stap is dat je je voorneemt om geen negatieve dingen meer te zeggen tegen of over je partner.
- Maak een lijst van de onaardige dingen die je vaak zegt tegen je partner of tegen anderen over je partner. Alles wat op deze lijst staat, komt vanaf nu niet meer je mond uit. Nooit.
- Maak een lijst van dingen die je waardeert in je partner. Ben je best ver weggezakt in minachting en irritatie maak dan een lijst van dingen die je waardeerde in je partner toen jullie een relatie kregen.
- Vertaal deze lijst nu naar complimenten die je aan je partner kunt maken.
Lange termijn.
Op de langere termijn is het nodig dat je je partner duidelijk laat voelen dat hij of zij het allerbelangrijkste is voor jou. Dat doe je door:
- Geef regelmatig positieve aandacht aan je partner. Positieve aandacht bestaat uit drie dingen:
- Breng samen tijd door en wees bereid in die tijd alles aan de kant te leggen om te luisteren naar en te praten met je partner
- Geef bewust een kus of een knuffel, een aai in het voorbijgaan.
- Maak regelmatig complimenten. Gebruik in eerste instantie je lijst om te weten wat je kunt zeggen
- Weet wat er in het leven van je partner gebeurt. Waar is hij of zij mee bezig? Waar is hij of zij bang voor? Waar droomt hij of zij van? Pas op dat je niet met oordelen en oplossingen aan komt dragen!
- Praat samen over de toekomst. Hoe stellen jullie je het leven voor over 5 jaar en daarna?
- Accepteer dat je partner soms graag wil dat jij iets anders doet, aandacht aan hem of haar besteedt ed. Het accepteren van invloed door beide partners is een voorspeller van goede relaties. (John Gottman weer) In gewoon Nederlands betekent het dat je elkaar graag een plezier wilt doen omdat je van elkaar houdt.
- Heb je om wat voor reden dan ook niet gedaan wat hierboven staat? Biedt daar dan altijd je excuses voor aan en wees alsnog beschikbaar.
Als je al deze dingen doet, zul je merken dat je relatie al snel heel veel plezieriger wordt. Eigenlijk heb je een hele fijne persoon uitgekozen! Natuurlijk zijn er dingen die minder ideaal zijn maar de positieve eigenschappen wegen daar ruimschoots tegenop.
Wegen de positieve eigenschappen niet op tegen de negatieve? Ook niet als je daar je best voor gedaan hebt? Dan is jullie relatie aan het einde. Ik wil niemand een echtscheiding aanpraten maar als je alleen nog maar stress van elkaar krijgt, zou ik liever apart verder gaan dan samen. Ook in dat geval is het de moeite waard om te zorgen dat je fatsoenlijk met elkaar om kunt gaan. Zeker als jullie kinderen hebben, zul je nog heel veel jaren met elkaar moeten dealen.
Conflicten zijn onvermijdelijk daar hoef je niet teleurgesteld over te zijn
Ook in goede relaties zijn soms conflicten. De manier waarop je communiceert bepaalt of je relatie sterker uit te de strijd komt of steeds slechter wordt.
Je kunt een gesprek zo aanvliegen dat je binnen de kortste keren ruzie hebt. Dat doe je door woorden te gebruiken die de persoon van je gesprekspartner afkraken. Het gaat om formuleringen als:
- Jij bent een…
- Jij doet altijd..
- Jij vergeet altijd…
- Jij doet nooit…
Je doet er verstandig aan zinnen niet zo te formuleren om twee redenen:
- Je hebt het niet over gedragingen die je niet zo bevallen maar over de persoon van je partner die niet deugt. Daarmee schrijf je iemand af
- Het is niet waar. Niemand is altijd lui. Niemand vergeet altijd de was te doen.
Als je op deze manier tegen je partner praat (of tegen wie dan ook eigenlijk) maak je een constructief gesprek onmogelijk. Je bent aan het schelden in plaats van aan het samen zoeken naar een oplossing.
In “Steeds dezelfde ruzie” vind je uitleg over hoe je met ik-boodschappen kunt voorkomen dat een meningsverschil uit de hand loopt. In “Praten over het huishouden. Acht manieren om je relatie te verzuren over het huishouden” lees je meer over hoe het niet moet. Je vind daar ook een zelftest om eens te kijken of jij per ongeluk in één of meer valkuilen stapt.
Fake it until you make it
Ben je best vast komen te zitten in altijd maar kritiek hebben? Dan is het helemaal niet zo gemakkelijk om dat te veranderen. Je staat niet alleen voor de opgave om je gedrag te veranderen (wat al best moeilijk is) maar ook en vooral je gedachtenpatronen.
Het is super gemakkelijk om je partner regelmatig een knuffel te geven of een compliment als je elke keer als je hem ziet denkt: “Wat ben je toch een heerlijk, aantrekkelijk en lief mens. Ik ben zo blij met jou.” Knuffels en complimenten komen dan vanzelf. Je zou je best moeten doen om ze tegen te houden.
Maar als je elke keer denkt: “Wat ben je toch lelijk, lastig, lui en dom! Ik wou dat ik nooit met je getrouwd was.” dan wordt het een stuk moeilijker. Ik pleit er zeker niet voor dat je iemand tegen je zin een knuffel geeft. Dat is een afschuwelijke ervaring voor allebei. Als je echt zo negatief over je partner denkt, kun je er misschien beter eens over nadenken of je wel verder wilt gaan met deze partner.
Complimenten kunnen een goede start zijn als je nog wel een toekomst ziet voor jullie relatie en je bereid bent om hard te werken voor verbetering.
Maak eerst complimenten in je hoofd. Zoek er naar! Wat doet je partner goed? Wat is fijn? Wat waardeer je wel? Kleine dingetjes mag je ook benoemen. Het hoeft niet groot te zijn. Soms helpt het om terug te denken aan de tijd dat jullie een stel werden. Wat vond je toen leuk, lief en aantrekkelijk?
Als je het compliment dan toch bedacht hebt kun je het ook wel hardop zeggen, al voelt dat misschien in het begin wat geforceerd. Als je dit een tijdje gedaan hebt, zul je merken dat er twee dingen gebeuren:
- De positieve eigenschappen van je partner gaan je weer opvallen.
- Je gaat je partner daadwerkelijk meer waarderen omdat je nu vooral aandacht besteedt aan de kanten waar je blij van wordt.
Fake it till you make it.
En wat als je partner degene is die zijn of haar minachting duidelijk laat merken?
Hoe ga je er mee om als jij niet zo zeer degene bent die zich minachtend gedraagt maar je partner?
Vaak speelt dit soort gedrag aan beide kanten. Jullie relatie is natuurlijk al een tijd niet meer zo leuk. Jullie zijn daar allebei ongelukkig over wat zich uit in negatief gedrag.
Het kan helpen om heel goed op je eigen gedrag te letten. Als jij een vriendelijker en prettiger partner wordt, kan je partner ontspannen en ook vriendelijker en betrokkener worden. Het is altijd de moeite waard om te proberen je relatie te veranderen door jezelf anders op te stellen.
Maar als jullie relatie behoorlijk afschuwelijk is geworden. Als jij op eierschalen loopt om je partner maar niet te ergeren. Als ieder dingetje leidt tot uitbarstingen of doelbewust negeren dan wordt het tijd voor grover geschut. De post “Het is niet jouw schuld als je te veel kritiek krijgt” gaat er over wat er gebeurt als je partner naar gedrag vertoont en wat je daar tegen kunt doen.
Komen deze heftige gedragingen voor in jouw relatie? Weet dan dat het absoluut niet normaal of gezond is. Ga weg of probeer met hulp je relatie weer op de juiste weg te krijgen. Voor mij zijn dit soort casussen helaas te ingewikkeld. Je hebt niet zo zeer coaching nodig als wel relatietherapie. Je huisarts kan je helpen om in jouw omgeving een relatietherapeut te vinden.
Ik kan je wel helpen als je je EIGEN gedrag in de relatie wilt onderzoeken en veranderen.
De Rijksoverheid heeft een website over alle vormen van huiselijk geweld: “ikvermoedhuiselijkgeweld.nl“
Agressie
Agressie is niet alleen als de ene partner de andere het ziekenhuis in slaat. Agressie is ook als:
- er hard wordt geschreeuwd tegen elkaar
- spullen kapot worden gemaakt
- er opmerkingen worden gemaakt die bedoeld zijn om de ander te kleineren of te kwetsen
- iemand dagen of zelfs wekenlang de partner negeert als straf
- een partner steeds moet horen en voelen dat hij of zij niet goed genoeg is
- afspraken worden geschonden om de ander last te bezorgen
- een partner duidelijk laat merken alleen nog maar minachting te voelen voor de ander
- er helemaal geen interesse is in het wel en wee van de partner
Boeken
Is jullie relatie in best zwaar weer terecht gekomen en wil je meer lezen over oplossingsrichtingen en oorzaken?
Ik kan je de volgende boeken aanraden (de link gaat naar Bol maar je kunt ze natuurlijk net zo goed uit de bibliotheek halen):
Volgende post in de serie:
- Waar komt die ruzie vandaan?
- Hoe je communiceert maakt alle verschil van de wereld:
- Oplossingen
Een overzicht van alle blogposts over communicatie over het huishouden vind je hier.
Als je meer coaching nodig hebt, kun je met mij contact opnemen.
Lees meer:
