Schreeuw niet tegen je partner ook niet als je kwaad bent

Merel en Willem hebben mij gevraagd om te helpen met hun ruzies over het huishouden. We zitten samen aan tafel met een kopje thee. Het lijkt heel gemoedelijk maar al snel ontspoort het gesprek.

Merel begint mij eens haarfijn uit te leggen hoe weinig ze eigenlijk aan Willem heeft. “Hij snapt niet hoe hij met de kinderen moet omgaan, hij helpt niet in het huishouden, hij heeft te veel spullen, hij doet niet wat hij heeft beloofd.” Hoe meer ze praat hoe kwader ze wordt. Ze gaat steeds harder schreeuwen en steeds grotere woorden gebruiken.

Willem kruipt steeds verder in elkaar. Hij kijkt naar de grond, zit heel stil en reageert niet op al die beschuldigingen. Zijn stilte maakt Merel woedend. Ze gaat steeds harder en steeds grover praten.

Kortom het wordt een afschuwelijk gesprek. Afschuwelijk voor Willem, afschuwelijk voor Merel en afschuwelijk voor mij als toeschouwer. Hun nog jonge kinderen spelen gewoon door. Kennelijk komen dit soort uitbarstingen wel vaker voor.

Het mag duidelijk zijn dat je zo geen gesprekken voert. In deze post wil ik je laten zien waarom dit soort gesprekken niet helpt en toch zo veel voorkomt. En ook wat je kunt doen om te voorkomen dat je in dit soort gekmakende, pijnlijke, in rondjes draaiende gesprekken terecht komt. De oplossing is verrassend simpel eigenlijk.

Kom jij thuis regelmatig in dit soort situaties terecht? Worden er ook wel spullen stukgemaakt of klappen uitgedeeld? Wordt je stelselmatig vernederd of neergehaald? Weet dan dat zulk gedrag niet normaal is en niet gezond. Voor meer informatie kun je kijken op de website https://www.huiselijkgeweld.nl/.

Trouwens, als ik vermoed dat een gesprek met cliënten deze richting op kan gaan, geef ik heel strakke kaders en probeer ik alles wat ik kan om te voorkomen dat het gesprek onaangenaam wordt. Onder andere spreken we af dat we een hartslagmeter zullen gebruiken. Verderop lees je waarom.

Nieuwste posts:

• Maak ruimte in je kast. Maak ruimte in je leven
• Wie is de baas over de taakverdeling?
• Zit moeite met opruimen in de familie?
• Kan opruimen ontspannend zijn?
• Als je partner met opzet fouten maakt

Waarom schreeuwen en schelden niet helpt

Als je er even over nadenkt is het gemakkelijk te begrijpen waarom je met zulke “gesprekken” geen positieve verandering kunt bewerkstelligen. De kern van een goede relatie is dat je samen de relatie en de verbinding centraal zet. Je wilt samen een oplossing vinden die voor beide partners werkt. In de post “Ruzie over het huishouden: stop er meer” is dit meer uitgewerkt.

Tussen Merel en Willem is er helemaal geen verbinding. Ze zijn niet bezig met de vraag hoe ze samen hun problemen kunnen oplossen. Ze zoeken niet naar een oplossing die voor hen allebei werkt.

Merel en Willem zijn ieder in een eigen wereld. Ze denken alleen maar aan wat ze zelf willen. Merel wordt steeds kwader, ze schreeuwt en beschuldigt. Ze ziet niet wat haar gedrag met Willem doet en is ook niet geïnteresseerd in zijn kant van het verhaal. Ze is niet assertief maar behoorlijk agressief.

Willem trekt zich steeds meer in zichzelf terug. Hij is niet in staat om de kern uit Merels boodschap te te halen, laat staan er op te reageren. Het lukt hem niet eens om tegen Merel te zeggen dat hij zo niet behandeld wil worden. Willem is niet assertief maar veel te passief.

Aangezien er geen gesprek is, is er ook geen uitkomst die een positieve verandering in zich heeft. Na zo’n “gesprek” is een oplossing is verder weg dan ooit.

Vechten, vluchten of bevriezen

Wie in een gesprek als dat van Merel en Willem terecht komt, triggert in zichzelf of in de partner de vecht-, vlucht- of bevries reactie. Een reactie van je lichaam om te kunnen reageren op een tijger in de bosjes. Je stresshormonen schieten omhoog, je hartslag gaat omhoog, je lijf is klaar om te vechten of te vluchten. 

Wie ineens geconfronteerd wordt met een tijger in de bosjes moet onmiddellijk handelen. Je kunt niet eerst even rustig en rationeel afwegen wat nu het beste is om te doen. Die tijger gaat echt niet wachten met aanvallen tot jij een plan klaar hebt. Om te voorkomen dat je wordt opgegeten, dwingt je lichaam je tot actie.

Jammer genoeg kan een gesprek zo veel stress geven dat je lichaam reageert alsof je met een tijger te maken hebt. Net als wanneer er ineens een tijger te voorschijn komt, kun je dan niet meer denken. 

Laat dit even tot je doordringen. Een gesprek waarbij één of meer deelnemers niet meer nadenken. Hoe zou dat verlopen, denk je? 

Gekmakende, in rondjes draaiende, zichzelf herhalende schreeuwpartijen

Een toevallige toeschouwer bij zo’n gesprek ziet meteen dat de deelnemers niet meer helder denken. Gesprekken die in deze staat worden gevoerd, kenmerken zich door: 

• Herhalen van steeds dezelfde argumenten.
• Niet echt luisteren naar wat de ander zegt en dat dus ook niet begrijpen.
• Schreeuwen (of erger).
• In elkaar kruipen, starende ogen en niets terugzeggen.

Zodra één deelnemer aan een gesprek in deze toestand is, kan het dus nooit meer een goed gesprek worden. Laat staan als iedereen zich zo voelt. Je hoort elkaar niet meer, je kunt niet meer denken. Je reageert alsof er een tijger in de bosjes zit

Wat zo’n “gesprek” nog wel kan doen is heel veel schade. Het draait in rondjes en wordt steeds agressiever.

Waarom zoveel mensen op deze manier communiceren

Merel en Willem zijn best een extreem voorbeeld. Zij zijn maar een heel klein stukje verwijderd van huiselijk geweld als ze daar al niet in zitten. Maar een iets minder agressieve versie van hun gesprek komt heel veel voor. 

Een partner blijft bijvoorbeeld steken in een opsomming van alle dingen die niet deugen aan de ander. De ander:

• Zegt niets meer.
• Begint zijn of haar grieven ook te spuien “Jij moet nodig kritiek op mij durven hebben weet je wel wat er allemaal aan jou niet deugt!”
• Herhaalt voortdurend dezelfde argumenten.
• Wordt fysiek onrustig of zit juist heel stil.

We hebben kennelijk niet geleerd om moeilijke gesprekken op zo’n manier te voeren dat de verbinding behouden blijft. Waarschijnlijk gingen onze ouders ook zo met ons om. Als je iets verkeerd had gedaan werd je dat goed duidelijk gemaakt. Er werd geschreeuwd en gescholden. Je voelde dat je als persoon niet oké was.

Nu je weet dat dit niet de manier is, kun je je voornemen om nooit meer met je partner (of je kinderen) in zo’n situatie terecht te komen.

Beslis vandaag dat je nooit meer in zo’n situatie terecht wilt komen

Het is je nu wel duidelijk dat dit soort “gesprekken” je relatie snel verder afbreken. Gelukkig kun je vrij simpel op een andere manier met je partner omgaan. Het enige dat daar voor nodig is, is een bewust besluit dat jij nu kunt nemen. 

Je neemt je voor om nooit meer 

• Te schreeuwen tegen je partner
• Geschreeuw over je heen te laten komen
• De persoon van je partner af te kraken. 
• Negatieve uitspraken over jouw als persoon te accepteren

Zodra je merkt dat één van deze dingen zich voordoet, stop je het gesprek. Je gaat desnoods het huis uit tot jullie allebei voldoende zijn afgekoeld.

Een pauze helpt om te kalmeren

Wordt er toch geschreeuwd in het gesprek, worden er lelijke dingen gezegd, kan iemand niet meer helder denken? Om jullie relatie te beschermen stop je dan het gesprek. Hopelijk kan dit in goed overleg maar anders kun je altijd zelf weglopen. 

Respecteer altijd dat iemand wegloopt uit een gespannen situatie! 

Ga er niet achteraan en kom niet met verwijten. Iemand die wegloopt doet dat om verdere schade te beperken. Een pauze in een gesprek kan de redding van jullie relatie zijn.

Het duurt wel even voor je uit de vecht, vlucht of bevriesstand bent. Een gesprekspauze moet daarom minstens een half uur duren. Ga in die tijd niet op je telefoon hangen of iemand bellen om te klagen over je partner! Je wilt UIT deze onproductieve stand niet nog langer er in blijven. Doe dingen waar je rustig van wordt. Ga een eindje wandelen bijvoorbeeld of lees wat.

Als iedereen weer rustig is, kun je voorzichtig verder praten. 

Er is gelukkig een verrassend eenvoudig en praktisch instrument dat je kunt gebruiken om je te waarschuwen dat je in een onproductief gesprek terecht gaat komen: een hartslagmeter.

Je hartslag laat je weten dat je niet meer in staat bent om te denken

Eén van de lichamelijke veranderingen die wordt getriggerd door een tijger in de bosjes , is een hoge hartslag. Je kunt dit gegeven gebruiken om bij jezelf en je partner te controleren of één van jullie in deze staat is. 

Normaal heb je namelijk geen hoge hartslag (boven de 100) als je rustig in een stoel zit en een gesprek voert. 

 Een simpele saturatiemeter (link gaat naar Bol.com) kost minder dan € 15 euro en is erg handig. Je schuift hem op je vinger en ziet hoe hoog je hartslag is.

Je kunt natuurlijk ook zelf tellen. Dat doe je door je vingers tegen je halsslagader te houden, een beetje onder je strottehoofd. Tel 30 seconden hoeveel slagen je voelt en vermenigvuldig met twee. 

Spreek vóór je aan het gesprek begint af dat je allebei je hartslag in de gaten zult houden en dat een hartslag boven de 100 betekent dat jullie het gesprek zullen onderbreken. 

Tip voor gevorderden

Als jullie gesprekken snel ontsporen, kan het enorm helpen om eens te praten over hoe jullie moeilijke onderwerpen in de toekomst willen bespreken. Met vooraf gemaakte afspraken kun je voorkomen dat het gesprek verzuurt en schade doet.

Voorbeelden van goede afspraken zijn bijvoorbeeld: 

• We houden onze hartslag in de gaten en als die te hoog wordt, nemen we afstand
• Elke partner heeft het recht om het gesprek te pauzeren en weg te gaan.
• We overvallen elkaar niet met gevoelige onderwerpen maar kondigen aan dat we iets willen bespreken en kiezen dan samen een tijdstip.
• We beschuldigen elkaar niet van kwade bedoelingen of achteloosheid maar vragen eerst naar de toedracht.

Het is best moeilijk om je hier altijd aan te houden. Mij lukt het niet altijd in elk geval. Maar meestal wel. Als ik toch eens uit mijn slof schiet, bijvoorbeeld omdat er strepen van schoenneuzen en fietsbanden op de pas door mij geverfde garagedeur staan, bied ik daarna mijn excuses aan.

En wat als er voornamelijk tegen jou geschreeuwd wordt?

Als je tot aan hier gelezen hebt, weet je al dat ik geschreeuw en andere vormen van agressie niet normaal of gezond vind. Ik hoop dat jij ook weet dat deze manier van communiceren niet acceptabel is. Als jij degene bent waar tegen geschreeuwd wordt of die op een andere manier met minachting wordt behandeld, zul je zelf in actie moeten komen. Hoe moeilijk dat ook is. Je partner gaat niet zo maar veranderen.

Ik hoop dat je hulp durft te zoeken. Er met vrienden en familie over praten helpt al. Professionele hulp kan je verder helpen. Wil je je eigen opstelling veranderen dan kan ik je helpen met coaching. Is jullie relatie echt wel behoorlijk naar geworden dan heb je hulp van een (relatie) therapeut nodig. De huisarts is de eerste stap.

De overheid heeft een website ikvermoedhuiselijkgeweld.nl waar je informatie en telefoonnummers kunt vinden.

Misschien ten overvloede wil ik je er nog op wijzen dat agressie niet alleen is als de ene partner de andere het ziekenhuis in slaat. Agressie is ook als:

• er wordt geschreeuwd tegen elkaar
• spullen kapot worden gemaakt
• er opmerkingen worden gemaakt die bedoeld zijn om de ander te kleineren of te kwetsen
• iemand dagen of zelfs wekenlang de partner negeert als straf
• een partner steeds moet horen en voelen dat hij of zij niet goed genoeg is
• afspraken worden geschonden om de ander last te bezorgen
• een partner duidelijk laat merken alleen nog maar minachting te voelen voor de ander
• er helemaal geen interesse is in het wel en wee van de partner

Komt één of meer van deze gedragingen voor in jullie relatie? Dan is dat niet oké.

Volgende post in de serie:

• Waar komt die ruzie vandaan?
  • Onvermogen: Ik heb het je al 100 keer gevraagd! of
  • Onwil: Ik kan wel opruimen maar ik WIL het niet!
  • Minachting: Jij bent niet goed genoeg
  • Ongelijke taakverdeling: Wie is de baas over de taakverdeling?
  • Als je partner met opzet fouten maakt en jou voor het werk laat opdraaien
• Hoe je communiceert maakt alle verschil van de wereld:
  • Steeds dezelfde ruzie?
  • Praten over het huishouden. 8 manieren om je relatie te verzuren
  • Jij kan niet opruimen daarom is ons huis te vol
  • Jij bent niet goed genoeg
  • Het is niet jouw schuld als je te veel kritiek krijgt
  • Schreeuw niet tegen je partner want hij/zij hoort je toch niet
  • Boos? Eerst kalmeren dan pas praten.
• Oplossingen
  • Oplossingen die werken
  • Zo maak je een goede taakverdeling

Een overzicht van alle blogposts over communicatie over het huishouden vind je hier.

Als je meer coaching nodig hebt, kun je met mij contact opnemen.

Wil jij je huishouden meer ontspannen, efficiënter en opgeruimder?