Zit moeite met opruimen in de familie?
Heb jij je wel eens afgevraagd of de moeite die je hebt met opruimen in de familie zit? Zou er een genetische component aan zitten of neem je mee in je leven wat je als kind hebt geleerd? Laten we dat eens uitzoeken aan de hand van het verhaal van Lilian.
Alle posts over ontspullen vindt je hier. Lees eerst de post: “Ontspullen zo lukt het we. Opruimen en wegdoen als je dat echt heel erg moeilijk vindt“
De vraag van Lilian
Lilian wil graag met mij bespreken wat ze zou kunnen doen om wat gemakkelijker op te kunnen ruimen. Haar niet zo grote huis is erg vol met kinderen en spullen. Ze wil heel graag minder spullen zodat er meer ruimte komt voor haar kinderen en hun spulletjes.
Ze werkt er bijna elke dag aan om minder spullen te krijgen maar het lukt eigenlijk niet. Aan de hand van het voorbeeld van een jas die ze van haar moeder heeft gekregen, legt ze uit waar ze tegenaan loopt. De jas vindt ze niet mooi. Ze heeft hem nooit gedragen. Het prijskaartje zit er nog aan. Ze voelt zich schuldig als ze de jas zomaar weg zou doen. Ze hoort de stem van haar moeder in haar hoofd: “Ben je weer te veeleisend? Je bent het ook niet waard!”
Ze bedenkt een plan: ze zal de jas op Marktplaats zetten zodat ze er nog een paar centen aan kan verdienen. Alleen komt de jas niet op internet want ze weet niet zo goed hoe dat moet en heeft er ook nooit tijd voor. Elke week heeft ze die jas wel een keer in handen, voelt zich er erg geblokkeerd over en legt hem weer terug op de stapel.
“Wat zegt je man als je zo loopt te piekeren over die jas?”, vraag ik. Haar man zegt dat ze dat ding in de container moet gooien en er van af zijn. Maar dat vindt Lilian niet goed. Ben jij de partner van iemand als Lilian? Kijk dan in de post “Jij kan niet opruimen daarom is ons huis te vol” voor tips.
Herken je het probleem van Lilian? Dat zou best kunnen want Lilian past precies in het profiel van mensen voor wie deze website is geschreven. Ze begrijpt prima wat er aan de hand is en kan toch haar gedrag niet veranderen.
De moeder van Lilian
Na een tijdje brengt Lilian haar hoogbejaarde moeder ter sprake. In het huis van haar moeder zijn alleen nog geitenpaadjes tussen de stapels door. Als ze op bezoek gaat bij haar moeder, is er geen stoel meer vrij om op te zitten. De koelkast staat vol met bedorven etenswaren. Lilian haalt de koelkast wel eens leeg maar dat helpt nooit lang. Als haar moeder het eten al niet terughaalt uit de vuilnisbak, koopt ze wel nieuw eten dat dan ook weer bederft.
Het lijkt wel”, zegt Lilian, “alsof ze het met opzet doet! Het lijkt wel of ze haar kinderen en kleinkinderen met opzet van zich af drijft. Elke keer weer al die viezigheid in de koelkast en er is geen eens een stoel vrij om op te zitten.”
Opruimen en weggooien als je dat echt heel moeilijk vindt
Vind jij opruimen en weggooien heel erg moeilijk? Dit boek (PDF) doet je een simpele methode aan de hand waarmee de meeste mensen wel op kunnen ruimen.
Het zit in de familie
“Je hebt het dus niet van een vreemde” zeg ik. Dat was een te directe opmerking die ik niet had moeten maken, dat geef ik onmiddellijk toe. Lilian begrijpt dan ook niet wat ik bedoel.
Ik probeer het wat voorzichtiger uit te leggen. Denkt ze niet dat haar moeder dezelfde gevoelens zou kunnen hebben bij haar spullen als Lilian heeft bij bijvoorbeeld die jas?
Nee, zo heeft Lilian het nog nooit bekeken. Haar eigen gevoelens komen haar veel logischer en natuurlijker voor dan het gedrag van haar moeder.
Ik zie de gelijkenis wel tussen de situatie van Lilian en haar moeder. Jij ook?
Hun situaties zijn niet hetzelfde. De moeder van Lilian is er slechter aan toe dan Lilian. Ze is ouder, heeft misschien te maken met achteruitgang van cognitieve vermogens en ze is alleen. Maar op het spectrum van overdreven opgeruimd naar hoarding zitten ze allebei aan dezelfde kant. Wil je meer weten over dit spectrum, lees dan “Hoe rommelig is normaal?”
Kun je zeggen dat het in de familie zit?
Zit moeite hebben met opruimen en wegdoen in de familie?
Soms wel. Genetische aanleg en opvoeding kunnen allebei een rol spelen in problemen die je ontwikkelt als je volwassen bent.
Je zult in een familie vaak meer mensen tegenkomen die het moeilijk vinden om spullen weg te doen. Het kan best dat het zich bij iedereen verschillend uit. Het ziet er anders uit maar het probleem is hetzelfde. Kijk maar naar de familie van Lilian. De vier kinderen uit het gezin hebben allemaal een ander huis:
- Het huis van Lilian is te vol met spullen die eigenlijk wel weg zouden kunnen.
- Haar broer woont in een heel groot huis met heel veel bergruimte waardoor het lijkt alsof hij niet te veel bewaart. Over twintig jaar zal duidelijk worden dat hij nooit iets weg kon doen maar nu ziet Lilian nog niet dat hij ook een probleem heeft.
- Haar zus is getrouwd met een man die van het begin af aan strak regie heeft gevoerd op hoeveel spullen er bewaard konden worden. Hun huis is dus altijd behoorlijk netjes en zal dat ook blijven zolang de zwager de scepter blijft zwaaien.
- Het huis van haar jongste zusje is bijna kaal, zoals Lilian het noemt. Uit angst om net zo’n vol huis te krijgen als haar moeder en zus, gooit zij angstvallig alles weg wat ze niet onmiddellijk nodig heeft.
Heel veel moeilijk en pijnlijk gedrag in families is een uiting van een stoornis zoals ADHD, autisme, angststoornissen, OCD (= angst en dwanggedachten), trauma of persoonlijkheidsstoornissen. Mensen zoals de moeder van Lilian die zo veel spullen in huis hebben dat ze er niet meer gezond kunnen wonen, leiden aan compulsieve hoarding. Ook dat is een psychiatrische stoornis. Om het allemaal nog ingewikkelder te maken, kunnen dit soort stoornissen ook samen voorkomen.
Niet kunnen opruimen en weggooien komt vaak samen voor met de stoornissen die ik hierboven al noemde. Al deze stoornissen hebben een genetische component. Het zit dus in de familie maar hoe veel last iemand er concreet van krijgt, wordt ook door de omgeving bepaald.
Je ouders hebben veel invloed. Hoe stabieler de ouders zijn, hoe stabieler de kinderen kunnen opgroeien. Later in je leven spelen omstandigheden als partners, werk, huisvesting en tegenslagen ook een grote rol. Het kan dus best dat je er in verschillende fasen van je leven meer of minder last van hebt.
Hoe zit het in jouw familie? Zie je een patroon door de generaties heen?
Zijn er in jouw familie best veel mensen die te veel spullen verzamelen? Heb je er zelf ook last van? Spelen er andere stoornissen een rol zoals ADHD, autisme, angststoornissen of OCD?
Heb je wel eens bewust naar je ouders en hun familie gekeken en je afgevraagd:
- Waar worstelen deze mensen mee?
- Lijkt dat op waar ik mee worstel?
- Ken ik ook mensen buiten de familie die dit probleem niet hebben?
Kom je tot de conclusie dat meer mensen in jouw familie veel moeite hebben met opruimen en weggooien? Dan weet je dat het erg moeilijk zal zijn om in je eentje zonder hulp verandering aan te brengen. Kennelijk zit het in de familie. Aan de andere kant kun je ophouden met lelijk te doen tegen jezelf. Het ligt niet zo zeer aan jou en jouw persoonlijkheid dat je te veel spullen bewaard. Er zijn andere redenen waarom je het zo moeilijk vindt.
Hoe voorkom je dat je kinderen er last van hebben?
Omdat ik haar nog niet zo lang ken, vraag ik niet aan Lilian of ze denkt dat haar kinderen dezelfde gevoelens hebben bij de hoeveelheid spullen in haar huis als zij bij de toestand in het huis van haar moeder. Ik stel die vraag nu wel aan jou. Als je kinderen hebt, hoe denk je dat zij zich voelen bij de hoeveelheid spullen in jouw huis?
Kinderen die opgroeien in een te vol en vies huis blijven daar over het algemeen hun hele leven last van houden. Ze voelen zich zoals Lilian beschrijft: ze hebben het gevoel dat hun ouders hun spullen belangrijker vinden dan hun kinderen. Voor kinderen vertaalt zich dat naar: ik ben niet belangrijk. Een gevoel dat ze heel hun leven met zich mee blijven slepen.
Als je weet dat je het lastig vindt om spullen weg te doen, welke keuzes maak je dan over de omgeving waarin je je kinderen laat opgroeien?
Is het genoeg als je je best doet of zou het goed zijn om hulp te zoeken?
Jij bent degene die de sleutel in handen heeft om te voorkomen dat patronen die al generatie op generatie in je familie worden doorgegeven ook bij jouw kinderen terecht komen. Juist als er een erfelijke component is aan jullie familiepatroon, is het belangrijk om hulp te zoeken. Het is dan nog moeilijker om zelfstandig verandering door te voeren. Zoek je inspiratie? Lees dan eens over de verhuizing van Marieta.
Zoek je hulp?
Je kunt mij of een andere organizer vragen om je te helpen met opruimen. We gaan dan praktisch aan de slag maar gaandeweg praten we ook veel over achterliggende oorzaken.
Geen enkele organizer of coach kan je helpen met het oplossen en overwinnen van moeilijke zaken als angst en dwang, psychiatrische klachten, trauma of depressie. Als je weet of vermoedt dat je daar last van hebt, hoop ik dat je er hulp voor zoekt. Het opruimen zal veel gemakkelijker gaan als je de achterliggende stoornissen onder controle hebt.
Je eerste stap is om samen met de huisarts de weg naar de juiste psychologische hulp te zoeken. Vind je dat nog te spannend? Via de website Wijzijnmind kan iedereen met psychische klachten anoniem contact opnemen met hulpverleners om vragen te stellen en advies te krijgen.
Ben je er nog niet aan toe om hulp te zoeken of wil je het eerst zelf nog een keer proberen? Kijk dan eens bij Opruimen en wegdoen als je dat echt heel erg moeilijk vindt. Je vindt daar ook de link naar de gratis email serie speciaal gericht op mensen die het echt verschrikkelijk moeilijk vinden om op te ruimen en weg te gooien.
In het gratis ebook “Echt ontspannen huishouden” lees je meer over waarom het cruciaal is om eerst achterliggende oorzaken aan te pakken en ook hoe je voor jezelf kunt uitzoeken of je vooral een praktisch opruimprobleem hebt of dat er meer speelt. Meer over oorzaken vind je in de post “Wil niet of kan niet?“
Echt ontspannen huishouden
Alles geprobeerd? Niet opgeven! In dit boek laat ik je zien dat er wél oplossingen zijn. Gratis! Omdat ik graag wil dat jij gelukkiger wordt.
Wil jij je huishouden meer ontspannen, efficiënter en opgeruimder?
Kun jij wel wat inspiratie en tips gebruiken? Schrijf je dan in voor de Tips voor een prettig huishouden. Elke week een praktische tip in je mailbox.